Energie Transitie in Nederland & inbreng optie Kernenergie; ontwikkeling 2022 tot heden, Techspec Notitie N36P2096; R.B.C. Koopman; 27 september 2023. Deze notitie is speciaal opgesteld om het effect te toetsen van de aanbevelingen zoals in 2022/2023 gedaan, juist ook in relatie met de optie uitbreiding kernenergie. Vastgesteld is dat nu juist die noodzakelijke samenhang van aandachtspunten zoals bijv. door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (Webinar NPE) zijn gepresenteerd nu algemeen zijn onderkend. Kink in de kabel dat juist op dit moment het kabinet is opgestapt : vrees voor de toekomst !
ENERGIETRANSITIE IN NEDERLAND : STATUS INBRENG OPTIE KERNENERGIE 2023.
Energie Transitie in Nederland : Planmatige Inbreng Nieuwbouw en Bedrijfsduurverlenging KCB.
TechSpec Notitie N36P2096; R.B.C. Koopman; dd 9 februari 2023
Zoals in de vorige notitie mbt 2022 werd vastgesteld was de status toen niet verder ontwikkeld dan dat in relatie met de milieu-afspraken in Parijs en de daaruit volgende Wet en inzet van o.a. een Publiek Bureau voor de Leefomgeving de Nederlandse Overheid het voortouw moest nemen.
Er werden inderdaad afstemmingen georganiseerd en door de toenmalige Politieke Partijen voorstellen gelanceerd om tot een planmatige transitie met kernenergie zowel financieel economisch als organisatorisch aan te kunnen vangen.
Ook werden er een aantal maatregelen praktisch in gang gezet (toepassing wind en zon, optimaal gebruik centrales etc) maar deze lijken allemaal te stagneren op een gebrek aan samenhang etc.
Wat betreft het laatste punt was onder andere in de brief van de Minister voor Klimaat en Energie (dd 9 december 2022) een bedrijfsduurverlenging kerncentrale Borssele opgenomen. In het bestaande Convenant is opgenomen dat de KCB na 31 december 2033 geen elektriciteit meer mag opwekken. Om die reden ligt er nu een intentieverklaring voor tussen EPZ (aandeelhouders PZEM en RWE) om mbv een constructief overleg met het Ministerie. Dit houdt o.a. in dat de noodzakelijke kosten om onderzoek naar de technische haalbaarheid niet gedragen zullen worden door EPZ.
Op dit moment moet worden vastgesteld dat het noodzakelijk is dat de huidige overheid zsm het voortouw moet nemen om bijv. een Stichting (model Pallas) te initiëren waarin betreffende stakeholders participeren om activiteiten ivm de levensduurverlenging in gang te zetten.
Naast het KCB wordt in de betreffende brief ook een beschrijving en routekaart gepresenteerd mbt aanpak Voorbereiding nieuw te bouwen centrales. Ook hierbij zou de genoemde Stichting een bepalende rol moeten spelen. Het moge duidelijk zijn dat de invulling van de betreffende activiteiten door deskundigen van de stakeholders (tot en met de opleiding en vorming) in een werkverband binnen de Stichting op projectmatige wijze conform de Nederlandse wetgeving zullen moeten worden ingevuld. Per slot zal na oplevering van de installaties het management van de exploitatie door een Nederlandse organisatie (bij wet verplicht) moeten worden uitgevoerd.
Onder andere om de genoemde stagnatie te verbreken is vanuit de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een Nationaal plan energiesysteem (NPE) in april gepresenteerd. Doel is om een gedragen integraal plan van een “Nieuw Energiesysteem” te ontwikkelen, dat effect zal hebben op alle Nederlanders, samen met zoveel mogelijk groepen uit de samenleving. Een aanzet zal worden gegeven door een zog Expertteam (onafhankelijke deskundigen : energie experts, economen, bedrijfskundigen enz ondersteund door RVO en TNO) waarvan nu een conceptplan voorligt.
Aangezien wordt onderkend dat een energietransitie aanmerkelijke invloed zal hebben op de leef omgeving en infrastructuur heeft de Rli (Raad voor de leefomgeving en infrastructuur, strategisch adviescollege mbt domein van de fysieke leefomgeving) in september 2022 een persbericht uitgebracht. Hierin worden 5 waarden als leidraad voor het debat aangegeven : energiezekerheid, betaalbaarheid, veiligheid, duurzaamheid en rechtvaardigheid.
Mede naar aanleiding na de voorliggende nieuwe informatie is in juni een Webinar georganiseerd (zie website) mbv de invulling van het NPE : samenvatting
1. Energie hoofdstructuur
- waarom een NPE Transitie Urgentie Regie
- waardeketens= elektriciteit waterstof koolstof warmte
- keuze ? maximaal aanbod besparing samen sturen energiehub
- invloed ? monitoring beleid managing finance ruimte
2. Programma (Programma Energie Hoofdstructuur)
Scope
- hoogspannings systeem leidingen centrales elektrolyseren batterijen
- gasleidingnetwerk verbindingen & koppelingen 40 bar opslag ondergronds
- buisleidingen overig (4obar & gevaarlijke stoffen)
Effecten
- meer ruimtebeslag
- invloed woningbouw industrie mobiliteit verduurzaming
- integraal investeren gerelateerde toepassingen
Ruimtegebrek
- vraag en aanbod dichtbij
- hergebruik
- net 220kV bovengrond 150.110kV ondergrond
- buisleidingen nationaal belang ?
Grootschalige productie
- ook bijv. H2
- huidige locaties voldoende aanwezig
- duurzaam regelbaar mogelijk
Elektriciteitsinfrastructuur
- noodzakelijk uitbreiden
Elektrolyse
- installaties + leidingen
Batterijen
- belangrijk voor balanceren
Tenet
- nog in onderzoek
Buisleidingen
- backbone (hoofd netwerk leidingsysteem) waterstof
- ook CO2 transport veel ombouw bestaande leidingen etc
- veel veranderingen etc
Opslag gasvoorraden ondergronds
- herbenutten huidige opslagruimten
- onderzoek technische haalbaarheid alternatieven
- specifieke regelgeving etc
Inrichting industriële gebieden
- NOVEX aanpak Rijk iom stakeholders nodig
Projectaanpak Transitie et al
- aanpassingen wet en regelgeving (tijdig)
- uitwerken beleidskaders (batterijen, ruimte, ondergrond enz)
- verbetering monitoring, handhaving, beheer etc
De belangrijkste bevindingen zijn samengevat in een Integrale Effectenanalyse PEH, waarnaast ook een verslag is opgesteld.
Vastgesteld mag worden dat eigenlijk nu inzicht kan worden verkregen met de complexe en ingewikkelde materie een Energie Transitie behelst. Nog duidelijker is geworden dat er niet alleen sprake is van een integrale invloed op samenleving en maatschappij, maar dat de voorliggende projecten nog zoveel onduidelijkheden bevatten dat, en ook gezien de lange tijdsduur (2030 2050 etc) er gedurende de invulling voortdurende aanpassingen nodig zullen blijken door veranderingen (soms ook beïnvloedbaar) in technische, maatschappelijke en natuur beïnvloedende wijzigingen. Onderdeel zal dus moeten zijn een breed gedragen wijzigingsbeheer op alle terreinen.
Voortgang na terugtreding kabinet
Wat betreft de lokale situatie in Zeeland waar de combinatie van een huidige nucleaire infrastructuur en de exploitatie van de KCB op de door de overheid veronderstelde voorkeurslokatie verwacht mag worden dat vooral nader onderzoek, kennisuitwisseling en voorstudie moeten worden ingeleid is het voortouw van een Overheid onontbeerlijk. Een voor PALLAS project voordelig kenniscentrum zoals NRG en een geïnteresseerde gebruiker van een nieuwe installatie ontbreken in Zeeland. Beleid en middelen worden niet aangereikt (Convenant basis exploitant) is er geen geïnteresseerde exploitant of bedrijf van voldoende nivo om een invoering daarkrachtig te simuleren. De opzet van een conform PALLAS project ingevoerde Personele Unie gestuurd vanuit een door de Overheid geïnitieerde Stichting met inzet van een aantal Stakeholders lijkt noodzakelijk om kernenergie een kans te geven.