Visie Status Energietransitie en toepassing van Kernenergie in Nederland.
TechSpec Notitie N23P2096 ; R.B.C. Koopman; 27 mei 2021
Doel van deze Notitie is om in een beknopt overzicht ontwikkelingen en verwachtingen m.b.t. tot een gewenste opwekking en toepassing van energie op een rij te zetten.
Vele instanties zoals Overheid, Politiek, Maatschappelijke Organisaties en Stakeholders laten rapporten verschijnen waarin staat op welke wijze op zo kort mogelijke termijn een Energietransitie in Nederland plaats zal moeten vinden.
Over een aantal aandachtspunten is men het eens :
- We moeten naar een circulaire economie waarin zo veel mogelijk hergebruik en zo min
mogelijk afval zo efficiënt mogelijk (minimaal energieverlies) ten
dienste van een tevreden samenleving moet worden toegepast - Met betrekking tot ons energiegebruik en industriële processen moet ook gezorgd
worden dat we afspraken met betrekking tot een opwarming van onze
aarde : dwz een beperking van uitstoot van gassen zoals CO2 , nakomen. - Alle beleidsmakers en stakeholders zijn er samen over eens dat aan maatschappelijke
eisen zoals eisen aan milieu, inkomen, werkgelegenheid en ethische eisen in de
toekomst voldaan moet worden.
Uit de nu voorliggende informatie is duidelijk dat de gevolgen van de invoering van de genoemde punten allemaal zullen leiden tot een herinrichting van onze maatschappij, nieuwe regelgeving, aangepast economisch en financieel beleid en een herschikking van onze sociale waarden. Dus niet alleen een Technisch Economische Transitie maar ook een Politiek Geïnitieerde Transitie van onze Maatschappij.
In deze Visie wordt het blikveld willens en wetens beperkt tot het gebied van Energie, zowel op industrieel als sociaal niveau, met als stuurpunt de beperking van de productie van broeikasgassen.
Wat betreft de industriële reactie wordt een d.m.v. een door overheden toegepast systeem van vergunningseisen in combinatie met handhaving en belastingen getracht aan (internationale) afspraken te voldoen.
In de Nederlandse situatie is er sprake van een duidelijke communicatie tussen politiek, samenleving en stakeholders om binnen acceptabele (kader internationale concurrentie, SER) grenzen te opereren.
Wat betreft de toepassing van energie (gas, elektriciteit) zoals die opgewekt wordt en d.m.v. leidingen en netwerken wordt verdeeld worden eisen gesteld aan opwekking, regeling, opslag en verdeling :
- Opwekking van elektriciteit wordt gestuurd door momentaan gestuurde productie (85%)
in elektriciteitscentrales (gestookt met fossiele brandstoffen, 3% nucleair) : processen,
installaties, regelingen, verlichting enz - Energieleverantie d.m.v. aardgas wordt momentaan gestuurd vanuit uitgasvelden (of
import etc) door leidingen naar gebruikers (verwarming huizen et al) - Energieleverantie voor vervoer zoals benzine (vliegtuigen, personen) of dieselolie (scheepvaart, vrachtwagens, treinen)
>>> Deze toepassingen zijn wereldwijd op dit moment overal ingericht en noodzakelijk voor een acceptabele samenleving <<<
Aangezien is vastgesteld dat deze ontwikkeling heeft geleid tot een additionele belasting van de atmosfeer met zog. Broeikasgassen, zijn er internationale afspraken gemaakt om deze uitstoot te beperken.
Om deze uitstoot te beheersen is uitgebreid onderzoek verricht naar andere processen waarbij minder CO2 wordt uitgestoten: bij toepassing van windmolens en zonnepanelen wordt elektriciteit uit wind en straling opgewekt, etc
Nadeel is dat deze opwekking gedicteerd wordt door het weer : alle genoemde toepassingen worden dus niet op afroep verzorgd door molens of panelen > de huidige bouw van molens etc zal nooit kunnen voldoen aan een levering van elektriciteit naar de huidige kwaliteitseisen.
Tot max 15% (mondiaal gegeven) kan aan een bestaand Net nog wel wat variabele voeding met menselijk bijsturen verwerken, maar daarboven zullen de molens teveel variatie bewerkstelligen.
Sommige landen kunnen ook nog Aardwarmte (IJsland) of Waterkracht (Zwitserland, Noorwegen etc) gebruiken voor opwekking, maar dan rest alleen daarnaast nog Kernenergie als leverancier op afroep.
Als mogelijke technische oplossing (levering op afroep) wordt op dit moment ontworpen en getest gebruik te maken van een tussenschakel :
Gebruik waterstofgas (H2) als tussenschakel voor omzetten van variabele hernieuwbare energie naar opslag en distributie naar gebruikers. Toepassing van dit gas in plaats van aardgas vermindert de productie van CO2 en voorziet in een opslagfunctie om een variabele toevoer om te zetten in een beheersbare levering van energie.
Toepassing Waterstof als Tussenschakel Energielevering.
- Sluit Windmolenparken aan op Stopcontacteilanden (Hubs) in zee : Op dit eiland worden
Elektriciteitskabels naar de molens en naar het vaste land aangesloten, en een
Waterstoffabriek (waarin uit water m.b.v. stroom uit de windmolens op variabele
momenten waterstof wordt geproduceerd) ingericht welke wordt verbonden met een
Opslag Tank. Ook dient een bemand Regelstation te worden opgesteld.
Deze methode is analoog de Gashouders zoals die vroeger bij elke stad werden
gebouwd, en waar door een gasfabriek gas werd geproduceerd en in de Tank
(gashouder) werd opgeslagen. - Vanuit de Eilanden worden gaspijpen gelegd naar de wal waarin het gas naar het huidige
(aangepaste) gasnet wordt toegevoerd; het gas kan analoog aardgas met aanpassingen
worden toegepast naar huizen (verwarming, warm water etc) - Het H2 gas kan in industrieën voor productie worden toegepast; eventueel ook voor
auto’s (H2 etc) ; bij verbranding ontstaat water. - Het H2 gas kan ook bij gascentrales worden gebruikt : ombouw bestaande fossiele
centrales zijn een circulair deel van onze samenleving !!!!! en extra flexibiliteit
Voornoemde oplossingen worden op dit moment door stakeholders onderzocht : nog ontworpen, dan getest, en dan toegepast met vergunningen etc. Hiermee zijn vele jaren gemoeid : levensduur verlenging (KCB) en (geplande) centrale ombouw zijn noodzakelijke hulpmiddelen om aan de maatschappelijke eisen te blijven voldoen.
Naast de levertijd zijn ook de kosten en mogelijkheden onduidelijk; inbreng van een aantal nieuwe kerncentrales (ervaring) lijken een noodzakelijke en dringende noodzaak !!
Op dit moment wordt door vele gekwalificeerde partijen intensief bijgedragen aan onderzoek en ontwikkeling. Echter vanwege de complexe samenhang is een coördinatie op nationale schaal moeilijk maar noodzakelijk; onder andere zijn vanuit verschillende ministeries (gangmaker minister Wiebes) acties ondernomen om een en ander te coördineren. Van groot belang is de inbreng van de bevolking in keuzes.
De conclusie op dit moment is dat in het kader van nationale en internationale afspraken de richting naar Transitie wordt ingeslagen, maar dat de weg nog onduidelijk is : Uitvoering, Tijd en Kosten kunnen slechts globaal worden ingevuld, en keuzes zullen waarschijnlijk de komende 10 jaar flexibel kunnen worden ingevuld.
Referenties : Websites > Planbureau van de Leefomgeving, Min.EZ , TNO, Kon. Inst van Ingenieurs (Klankbordgroep), Gasunie, Tennet, Shell, EPZ, Stichting Kernvisie, Orsted, Rapportages Pondera etc